NPM’nin ‘Büyük İnsanlık’ kitabındaki Nâzım Hikmet dizelerine engeli
Gazeteci-yazar Gülşen İşeri’nin ‘Büyük İnsanlık’ adlı kitabı bu ay İnkılap Kitabevi tarafından yayımlandı. İşeri, kitabında maden işçileri, tersane personeli, inşaat personeli, mevsimlik personel, geri dönüşüm işçileri ve denim taşlama işçileriyle yaptığı röportajlarla okuyucuyu emekçilerin hikayelerinde bir yolculuğa çıkarıyor.
Gürcan Öztürk’ün fotoğrafladığı “Büyük İnsanlık”ta, Zonguldak kömür madeninden Tuzla tersanesine, Ordu’daki fındık tarlalarından Diyarbakır sokaklarına, geri dönüşümden inşaata kadar personelin hayatından fotoğraflar da yer alıyor. 2018 yılından bu yana devam eden bir çalışmanın eseri olan kitap, belgesel filme dönüştürüldü. için çalışmalar devam ediyor.
İşeri, kitabın adını Zülfü Livaneli’nin önerisi üzerine Nâzım Hikmet’in ‘Büyük İnsanlık’ şiirinden aldığını belirtti. Ancak YKY o şiirin tek bir satırını bile kullanmasına izin vermedi.
İşeri, YKY ile yaptığı yazışmalarda kendisine telifsiz tek bir satır bile kullanılmasına izin verilmeyeceği söylendiğini, buna tepki olarak telif ücreti ödemeyi reddettiğini ve şiire kitabında yer veremeyeceğini belirtti.
GÜLŞEN İŞERİ: ‘TEK HAT KULLANAMAZSINIZ’ DEDİLER
İşeri, YKY ile yazışmalarını şöyle anlattı:
“Zülfü Livaneli bu ismi önerdi. Büyük İnsanlık Nâzım Hikmet’in şiiri Livaneli tarafından bestelenmiştir. YKY’den izin istedim, şiirin tamamı için ‘telif hakkına tabidir, telif ücreti ödememiz gerekiyor’ dediler. ‘Ben bir kıta kullanacağım için ödemeyeceğim’ dedim. Hiçbir şekilde tek satırını bile kullanamayacağımı söylediler.
Burada amaç şu: Bu maddi bir şey değil, manevi bir şey. Çünkü benim için Nâzım Hikmet’in personel şiirine personelle ilgili bir kitapta yer vermekten daha anlamlı bir şey olamaz. Çünkü kitap onun ‘Büyük İnsanlık’ adlı şiirinin adını taşıyor. Bu nedenle bunu kabul etmiyorum.
O dönemde onu hain ilan eden zihniyet bugün ondan para kazanıyor. Şiiri kitaba koyamadım. Çok yazık, çok üzücü. Nâzım Hikmet yaşasaydı bunlar olmazdı, bu şekilde davranmazdı. Çünkü toplumsal gerçekliği anlattığım bir kitap yazıyorum, saha çalışması yapıyorum, Nâzım Hikmet’in ‘Büyük İnsanlık’ şiirini çalışan insanları anlatan bir kitaba koymak istiyorum, ‘hayır’ diyor. Yapı Kredi böyle diyor! Ne yazık. Yani Yapı Kredi’ye yazık demiyorum. Bu zihniyetin kendisinden para kazanıp, bu sistemin çarklarında olmayan bir adamın ismine karar vermesi beni üzüyor, nasıl söyleyeyim. Bu yüzden telif ücreti ödemeyi reddettim, 3 sent de olsa, 5 sent de olsa fark etmiyor.”
Nâzım’ın kitapta yer alamayan “Büyük İnsanlık” şiiri:
” BÜYÜK İNSANLIK
Büyük insanlık gemisinde güverte yolcusu
trende üçüncü pozisyon
karayolu üzerinde yürüyerek
büyük insanlık.
Büyük insanlık sekizde işe gider
yirmi yaşında evleniyor
kırk yaşında ölür
büyük insanlık.
Ekmek büyük insanlıktan başka herkese yeter
pirinç de öyle
şeker de öyle
kumaş da öyle
kitap da öyle
Büyük insanlıktan başka herkese yeter.
Büyük insanlığın topraklarında gölge yok
sokaktaki fener
penceredeki cam
Ama büyük insanlık için umut var
“Umutsuz bir hayat yoktur.”
